Editie Migraine

Voor neurologen zal het verschil tussen enerzijds oorzaak en anderzijds trigger, prodromen en premonitory sign wel duidelijk zijn. Voor veel patiënten is er geen verschil of ze vinden het niet relevant, “Neen hoor, ik weet het zeker dat “het” door de chocola komt.” Maar wanneer is sprake van een trigger, prodromen of premonitory sign of maakt het niet uit?

Alle in de titel genoemde begrippen kwamen weer uitgebreid aan bod want er is kennelijk nog veel onduidelijk.

De directe reden van dit verslag waren een plenaire voordracht en twee posters:

1. “The problem with migraine triggers: is there an explanation for lack of consistency?” R. Lipton, USA). Voordracht IHC Dublin 2019.
2. “Chocolate as a risk factor Factor for Migraine Attacks”, met als conclusie: “Chocolate is generally considered to be a trigger of migraine. Our study confirms the general view.”
3. “Is chocolate associated with more severe days in chronic migraine?”, met als conclusie: “The results suggests that individuals with migraine may be needlessly avoiding chocolate intake in an attempt to reduce the frequency severity of their attacks.”³

De plenaire voordracht van Lipton

Dit zijn de definities van Lipton, voor hen die hem niet kennen, een hotshot neuroloog en epidemioloog in de hoofdpijn wereld:

• Risk factors for migraine onset: Associated with onset of the disease migraine in persons previously free of it
• Trigger factors: Factors associated with an increased probability of attacks over brief periods (hours or days) in persons with migraine
• Premonitory features: Warning symptoms
• Trigger factors and premonitory features can be used to forecast attacks but only trigger avoidance is a target for intervention 

De definitie van “prodrome“ staat daar niet bij terwijl de International Classification of Headache Disorders (ICHD) wel een onderscheid maakt tussen premonitory symptoms en prodromen en adviseert de term premonitory symptoms te  vermijden. Vervolgens gebruikt Lipton alleen het begrip prodromal symtoms.

Definities ICHD-3:

• Prodrome: A symptomatic phase, lasting up to 48 hours, occurring before the onset of pain in migraine without aura or before the aura in migraine with aura. Among the common prodromal symptoms are fatigue, elated or depressed mood, unusual hunger and cravings for certain foods.
• Premonitory symptoms: This term has been used with different meanings, often synonymously with prodrome (qv) but also, less specifically and somewhat ambiguously, for a range of symptoms believed to forewarn of (but possibly the initial phase of) a migraine attack. The term is better avoided.

Poster 1: Chocolate as a risk factor for migraine attacks (Nina Khizanishvili, Nato Bokuchava, Ani Antia, Nana Kvirkvelia, Maia Beridze)

Het doel van het onderzoek beschreven in de poster “Chocolate as a risk factor for Migraine Attacks” was “to reveal” of chocolade een migraine aanval kon triggeren.

Tachtig niet chronische migraine patiënten aten drie maanden 50 mg chocolade en de daaropvolgende drie maanden geen chocolade.

In de eerste drie maanden waren er per maand gemiddeld 6,4 dagen migraine aanvallen met een gemiddelde duur van 9,4 uur. 

In de daaropvolgende drie chocolade vrije maanden werden migraine aanvallen op 5,8 dagen geteld met  een gemiddelde duur van 7,8 uur.

De conclusie, niet verder vergezeld door enige statistische onderbouwen (althans in de poster), van de onderzoekers was dat er meer migraine aanvallen (volgens de ICHD?) met langere duur in de chocola periode waren dan in de chocola vrije maanden en dat daar waar chocola “over het algemeen beschouwd wordt als een trigger van migraine aanvallen” deze studie dat bevestigde!

Poster 2: Is chocolate associated with more severe days in chronic migraine? (Kenneth J. Shulman DO, Stephen Donoghue PhD, Marina Vives-Mestres PhD, Curator Inc., Cambridge MA, USA, University de Girona, Girona, Spain)

Het onderzoek in de poster  “Is chocolate associated with more severe days in chronic migraine?” had tot doel bij chronische migraine patiënten vast te stellen hoeveel van hen (N=124)  dachten dat chocola een trigger was en bij hoeveel  die associatie statistisch kon worden onderbouwd. 

De achterliggende gedachte was, aldus de auteurs, dat er een algemeen geloof bestond dat migraine aanvallen  door chocola kunnen worden getriggerd.

Bij negen patiënten was er een associatie met de ernst van de pijn en bij 4 (3,7%) werd chocola als een trigger beschouwd. Achtenzestig patiënten (54,8%) dáchten dat chocola hun aanval had getriggerd.

De conclusie was dat er geen duidelijke associatie was tussen de mate van verdenking dat chocola een “risk factor” was en het aantal waarbij dat statistisch wel het geval was.

Wat ons betreft zijn er, kort samengevat, geen goede redenen om op basis van de gepresenteerde gegevens de conclusie in de eerste poster te volgen.

De conclusies in tweede poster worden ruim met statistische gegevens onderbouwd. Dat er een verschil is tussen perceptie en statistieken blijkt ook hier weer het geval. Chocola wordt, zoals in de conclusie staat, in dit onderzoek dus niet als een “risk factor” beschouwd. In de tekst worden zowel de begrippen risk factor als  trigger gebruikt. De termen prodromen en premonitory sign ontbreken daarentegen geheel.

Lipton heeft de volgende oplossing:

• Distinguishing triggers and premonitory features is challenging
• Eating chocolate may be a trigger but craving chocolate is premonitory
• Estrogen withdrawal may be a trigger but premenstrual irritability is premonitory
• Sleep deprivation may be a trigger but fatigue may be premonitory