Editie Migraine

Auteur

P.A.T. Carbaat
neuroloog, n.p.

Referaat vestibulaire migraine

Geplaatst op 25-02-2021, 09:00

Quote

There can be few physicians so dedicated to their art that they do not experience a slight decline in spirits when they learn that their patient’s complaint is giddiness.
Matthews WB. Practical neurology. Oxford: Blackwell, 1963.  

Inleiding

Wat gebeurt er met onze ‘spirits’ als je ‘giddiness’ (vertaling: duizeligheid) vervangt door ‘headache’ of door '……. our patient’s complaint is giddiness ánd headache'?

Binnenkort plaatst Editie Migraine een interview met Roeland van Leeuwen over Vestibulaire Migraine (VM). In combinatie met dat interview kunt u hier een referaat over deze aandoening lezen. Vestibulaire migraine in woord en beeld zogezegd. Naar wij hopen voorkomt dat een decline van onze spirits.

Diagnostische criteria Vestibulaire migraine
De diagnostische criteria van vestibulaire migraine worden vermeld in de appendix van de International Classification of Headache Disorders (ICHD-3) van de International Headache Society1 en in de International Classification of Vestibular Disorders (ICVD) van de Bárány Society2:

A) At least five episodes fulfilling criteria C and D;

B) A current or past history of 1.1 Migraine without aura or 1.2 Migraine with aura;

C) Vestibular symptoms of moderate or severe intensity, lasting between 5 minutes and 72 hours;

D) At least 50% of episodes are associated with at least one of the following three migrainous features:

  • Headache with at least two of the following four characteristics: 1) Unilateral location, 2) Pulsating quality, 3) Moderate or severe intensity, 4) Aggravation by routine physical activity
  • Photophobia and phonophobia
  • Visual aura
E) Not better accounted for by another ICHD-3 diagnosis or by another vestibular disorder.

Kort samengevat. Je hebt VM als je migraine met of zonder aura hebt of hebt gehad en minimaal vijfkeer een aanval met 5 minuten tot 72 uur durende vestibulaire symptomen die in 50% van de gevallen gepaard zijn gegaan met een aantal ons bekende migraine kenmerken. Hoofdpijn hoeft daar dus niet bij te zijn!

Diagnostische criteria Probable vestibular migraine
De criteria voor “probable vestibular migraine” staan alléén in de ICVD:
A) At least five episodes with vestibular symptoms of moderate or severe intensity, lasting 5 min to 72 hours;
B) Only one of the criteria B and D for vestibular migraine is fulfilled (migraine history or migraine features during the episode);
C) Not better accounted for another vestibular or ICHD diagnosis.

Om voor de classificatie “probable vestibular migraine”, die dus (nog?) niet bestaat in de ICHD-3, in aanmerking te komen is het criterium migraine in de voorgeschiedenis voldoende en is óf van migraine óf van vestibulaire symptomen sprake. Hoofdpijn kan dus ook hier ontbreken.

Appendix
De VM criteria in de ICHD-3 antichambreren nog in de appendix, wat dat exact betekent staat in de classificatie als volgt gedefinieerd: The Appendix is for research. It helps clinical scientists study orphan entities for later inclusion in (or, in some cases, exclusion from) the main body of the classification. Most diagnoses and diagnostic criteria in the Appendix are either new or alternatives to criteria in the main body. Some are old entities not yet sufficiently validated; these are expected to be deleted in the next revision of ICHD if evidence is not produced.

Prevalentie
‘VM is de meest voorkomende neurologische oorzaak van vertigo, maar wordt onvoldoende herkend.’, aldus de auteurs van het in 2019 in Headache verschenen artikel ‘The Spectrum of Vestibular Migraine: Clinical Features, Triggers, and Examination Findings’.4 Wanneer je dan in de literatuur naar meer details zoekt blijkt er weinig uniformiteit in de epidemiologische gegevens te zijn. 

Hoe vaak VM voorkomt hangt af wélke discipline (KNO, Neurologie), hóe (retrospectief, prospectief, wel of niet toepassen van de classificaties indien beschikbaar) en wie (zoals tertiair centrum, population based) onderzoekt.

In een prospectief multicenter onderzoek op neurologische afdelingen werd bij 10,3% (!) van de migrainepatiënten bij toepassen van de ICHD-3 beta-versie de diagnose VM gesteld.3 Dat getal is opvallend hoog zoals ook expliciet in de ICHD wordt opgemerkt.

VM komt meer bij vrouwen dan bij mannen voor. De gemiddelde leeftijd in het hiervoor genoemde prospectieve onderzoek was 40,3 jaar.3

Door de hoge prevalenties van migraine en duizeligheid lijkt overlap logisch en op toeval te berusten. Anderzijds komt duizeligheid meer voor bij mensen met migraine dan met een andere soort primaire hoofdpijn en komt migraine vaker voor bij mensen met terugkerende duizeligheid die niet is te verklaren door andere vestibulaire aandoeningen.5

Migraine komt ook vaker voor bij mensen met de ziekte van Menière met overlap of gelijktijdig optreden van symptomen. In het eerste jaar van de ziekte van Ménière kunnen er alleen vestibulaire en geen gehoorklachten zijn waardoor differentiatie met VM lastig kan zijn. Een audiogram is nodig om (progressief) gehoorverlies, zoals bij de ziekte van Ménière voorkomt, aan te tonen.1

Symptomen
De vestibulaire symptomen van VM worden in de ICVD/ICHD-31,2 als volgt beschreven:
A) spontaneous vertigo:
  • internal vertigo (a false sensation of self-motion)
  • external vertigo (a false sensation that the visual surround is spinning or flowing)
B) Positional vertigo, occurring after a change of head position;
C) Visually-induced vertigo, triggered by a complex or large moving visual stimulus;
D) Head motion-induced vertigo, occurring during head motion;
E) Head motion-induced dizziness with nausea (dizziness is characterized by a sensation of disturbed spatial orientation;
F) Other forms of dizziness are currently not included in the classification of vestibular migraine).


    De klinische presentatie van VM kan heel variabel zijn.1-6

    De vestibulaire symptomen treden meest (jaren) later dan de migraine op.3,5

    De meeste patiënten hebben meerdere vestibulaire symptomen per aanval.4

    De vestibulaire symptomen kunnen optreden tijdens de hoofdpijnfase, als de hoofdpijn verminderd, ná de hoofdpijnfase of volledig in tijd van elkaar gescheiden.1,2,4,5 

    De duur van de vestibulaire symptomen varieert van minuten tot dagen: 30% minuten, 30% uren en 30% dagen. De rest (10%) heeft bij herhaling, opgeteld gedurende minuten  seconden durende aanvallen van duizeligheid die optreden bij bijvoorbeeld hoofdbewegingen, visuele stimuli en verandering van positie van het hoofd.1,5

    Er is wat betreft de duur van de vestibulaire klachten deels overlap met de in de classificatie vermelde duur van de aura. Dat kan een differentiaal diagnostisch  probleem opleveren als het alleen om duizeligheid gaat zonder andere vertebrobasilaire symptomen of klachten. 

    Voor een hersenstam aura zijn overigens, de classificatie volgend, tenminste twee hersenstam symptomen nodig. VM en migraine met vertigo als hersenstam aura zijn niet synoniem.1

    Wagenziekte komt veel voor bij patiënten met migraine én bij patiënten met VM.

    Diagnose
    De diagnose VM wordt uitsluitend gesteld op basis van de anamnese, bij het neurologisch onderzoek worden geen of geen klinisch relevante afwijkingen gevonden en dat geldt ook voor vestibulaire testen en beeldvormende onderzoeken.4,5

    Aanvullende onderzoeken zijn geïndiceerd als daar differentiaal diagnostisch aanleiding voor is. 

    Onduidelijkheid over de diagnose VM had tot gevolg dat er maar beperkte vooruitgang is geboekt wat betreft de behandeling aldus de auteurs van de update.5

    Medicatie
    Er is onvoldoende bewijs dat de bij migraine gebruikelijke acute en profylactische medicatie ook helpt bij VM, voor een goed overzicht van wat is geprobeerd aan acute en profylactische behandelingen wordt verwezen naar het artikel van Dieterich e.a.6

    Conclusie

    Classificaties moeten een vertaling zijn van de werkelijkheid, maar toepassen van die classificatie in de werkelijkheid van de eigen spreekkamer is toch weer wat anders.

    De diagnose VM is opgenomen in de appendix van de laatste versie van de ICHD en die plaats betekent, kort gezegd: er is nog meer onderzoek nodig. Maar los van de naam die je er aan geeft zijn er meer dan voldoende aanwijzingen voor bestaansrecht van een aandoening die eerder werd genoemd: Migraine-associated dizziness, migraine related vestibulopathie, migraineuze vertigo, benign recurrent vertigo en misschien moet er ook nog een etc. achter.

    Hoe vaak stelt u als individuele lezer de diagnose vestibulaire migraine? Of gebruikt(e) u een van de andere andere namen uit het hiervoor genoemde lijstje?

    De vestibulaire symptomen blijken zeer variabel, niet alleen wat de symptomen zelf betreft maar ook wat betreft de tijdsduur en het al dan niet tegelijkertijd optreden van hoofdpijn.

    Dat hoofdpijn bij VM kan ontbreken maakt de herkenbaarheid voor neurologen en KNO artsen er niet gemakkelijker door.

    De neuroloog heeft ook behoorlijk wat (differentiaal diagnostische) kennis nodig van wat, heel kort samengevat, de wereld van de vertigo te bieden heeft. Het gaat dan niet alleen om de verschillende vestibulaire aandoeningen zelf maar ook hoe de vestibulaire klachten door de patiënten worden verwoord.(5)
    Misschien hebben KNO artsen hetzelfde probleem bij de klacht hoofdpijn.

    Hoe vaak vragen we de patiënt die met de klacht hoofdpijn komt óók gericht naar duizeligheid. En andersom?

    Waar blijven de patiënten met VM als neurologen (te) weinig van vertigo weten en KNO-artsen (te) weinig van (primaire) hoofdpijnen? Tussen wal en schip? Of is dat te pessimistisch uitgedrukt?

    Referenties

    1. Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Cephalalgia 2018 Jan; 38(1): 1–211. (No authors listed)
    2. Lempert T, Olesen J, Furman J, et al. Vestibular migraine: Diagnostic criteria. J Vestib Res November 2012;22(4):167–72. 
    3. Soo-Jin Cho, Byung-Kun Kim, Byung-Su Kim, et al. Vestibular migraine in multicenter neurology clinics according to the appendix criteria in the third beta edition of the International Classification of Headache Disorders. Cephalalgia. 2016 Apr;36(5):454–62.
    4. Shin C Beh, Shamin Masrour, Stacy V Smith, et al. The Spectrum of Vestibular Migraine: Clinical Features, Triggers, and Examination Findings. Headache. 2019 May;59(5):727-740.
    5. Tzu-Chou Huang, Shuu-Jiun Wang, Amir Kheradmand, Vestibular migraine: An update on current understanding and future directions. Cephalalgia. 2020 Jan;40(1):107-121.
    6. Marianne Dieterich, Mark Oberman, Nee Celebisoy. Vestibular migraine: the most frequent entity of episodic vertigo. J Neurol (2016) 263 (Suppl 1):S82–S89.