Editie Migraine

Migraine komt drie keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen en treedt vooral op in de vruchtbare jaren (20-50 jaar). Verlaging van oestrogeen is een belangrijke trigger voor migraine.¹ Er is echter weinig goed en gedetailleerd onderzoek gedaan naar de balans tussen verschillende hormonen bij vrouwen met migraine.² In Nederlands onderzoek zijn recent aanwijzingen gevonden dat oestrogenen ook bij mannen met migraine een rol spelen.³ Mannen met migraine (n = 17) hadden tussen de aanvallen hogere oestrogeenspiegels in het bloed, en het testosteron was bij hen minder actief dan bij mannen zonder migraine (n = 22).

Data van ruim 3.500 vrouwen afkomstig uit de American Migraine, Prevalence and Prevention Survey laten een verhoogd risico zien op frequente hoofdpijn bij vrouwen met migraine in de perimenopauze.⁴ Gedurende de premenopauze treden vasomotore symptomen zoals opvliegers en onregelmatige menstruaties op. Er vinden grote hormonale schommelingen plaats. Bij veel vrouwen verergert de migraine in deze periode. Als de de menstruaties in de postmenopauze volledig gestopt zijn, is vaak een verbetering van de migraine te zien. Er is wel een verschil tussen vrouwen met episodische en vrouwen met chronische migraine. Bij de eerste groep verbeterde de migraine in de postmenopauze, bij de tweede verslechterde de migraine.

Het begrip van de menopauze is heel beperkt. Naar de relatie tussen migraine en de menopauze is nog te weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan om te kunnen voorspellen hoe het migrainepatiënten rond de menopauze zal vergaan en wat er aan hun klachten te doen is. Mede onder maatschappelijke druk, onder andere door WOMEN Inc. (dat streeft naar een gendersensitieve gezondheidszorg), is in Nederland nader onderzoek gestart. Antoinette Maassen van den Brink, farmacoloog in het Erasmus MC, en Gisela Terwindt, neuroloog in het LUMC, doen momenteel multidisciplinair onderzoek naar de relatie tussen vrouwen in de overgang en migraine. Het combineren van kennis uit verschillende disciplines moet de complexe pathofysiologie van migraine bij vrouwen gaan ontrafelen.

1. Scharff L, Turk DC, Marcus DA. Triggers of headache episodes and coping responses of headache diagnostic groups. Headache. 1995;35:397.
2. Ibrahim K, Couturier EG, MaassenVanDenBrink A. Migraine and perimenopause. Maturitas. 2014;78(4):277-80.
3. Van Oosterhout WPJ, Schoonman GG, Van Zwet EW, et al. Female sex hormones in men with migraine. Neurology. 2018;91(4):e374-81.
4. Martin VT, Pavlovic J, Fanning KM, et al. Perimenopause and menopause are associated with high frequency headache in women with migraine: Results of the American Migraine Prevalence and Prevention Study. Headache. 2016;56(2):292-305.

• Relatie migraine en menstruatie nader onderzocht, onderzoek van Erasmus MC
• M/V verschillen bij migraine
• Study: men with migraine may have higher estrogen levels (American Academy of Neurology)