Editie Migraine

Kies een onderwerp

Een landingpage betreft gebundelde informatie over een onderwerp, samengesteld door de redactie.

Veelgestelde vragen

  • Hoe kan ik patiënten het beste ondersteunen tijdens de detoxificatie?

    De patiënt begint met de detoxificatie, maar hoe kan je de patiënt het beste ondersteunen in deze fase?

    Voor

    Geef duidelijke uitleg en advies over MOH en de detoxificatie Denk hierbij bijvoorbeeld aan patiëntenvoorlichting, zie hier de video Medicatieovergebruik & medicatieovergebruikshoofdpijnKies samen een geschikt startmomentAdviseer patiënt om voor het stoppen zijn omgeving in te lichten


    Tijdens

    Moedig de patiënt aanPlan begeleidingsmomenten inGeef tips & tricks ter afleiding en omgang met aanhoudende klachten

    Na

    Herevalueer de primaire hoofdpijndiagnoseVoorkom een terugval middels de 2x2 methode (max. 2 aanvallen per maand behandelen gedurende max. 2 dagen achtereen)

    Ondersteuning na detoxificatie is essentieel.

    De grootste kans op terugval doet zich namelijk voor in het eerste jaar na het staken van de medicatie, met percentages tussen de 17% en 43% na één jaar.

    Voor meer informatie over hoe je patiënten het beste kan begeleiden tijdens de detoxificatie, zie ons Praktisch handvat Detoxbehandeling bij MOH.


    Externe bronnen

    Thuisarts, Ik heb hoofdpijn doordat ik vaak pijnstillers tegen de hoofdpijn gebruikNHG-standaard Hoofdpijn, Behandeling
  • Hoe kan ik patiënten motiveren in de behandeling van MOH?

    Ga het gesprek aan met de patiënt.

    Het motiveren van het stoppen met het gebruiken van medicatie gerelateerd aan MOH kan een lastig en tijdrovend gesprek zijn. Om de MOH te verhelpen is het echter cruciaal om dit gesprek met de patiënt aan te gaan aangezien het verhelpen begint bij de oorzaak. Het is hierbij belangrijk dat er mee wordt gedacht met de patiënt, waarbij samen wordt besloten welke behandeling of zorg het beste bij de patiënt past.

    Op zoek naar handvaten om hoe je dit gesprek het beste kan aanpakken? Luister dan de podcast “Samen beslissen bij MOH, een voorbeeld gesprek”. Of de key-learning Samen beslissen.


  • Hoe kan je chronische migraine onderscheiden van MOH?

    MOH wordt vaak gediagnosticeerd door het kenmerk van een reeds bestaande vorm van hoofdpijn en door het bijhouden van een hoofdpijndagboek. Dit dagboek kan helpen om onderscheid te maken tussen spanningshoofdpijn, migraine (of een combinatie van beide) en MOH. Het biedt inzicht in:

    De frequentie, duur en ernst van de hoofdpijnEventuele uitlokkende factorenDe relatie met de menstruatieHet gebruik en de effectiviteit van eventuele zelfzorgmedicatieDe invloed op dagelijkse bezigheden, school- en werkverzuim

    Benieuwd naar hoe een hoofdpijn dag boek eruit ziet? Check Ik ga een hoofdpijn-dagboek invullen van thuisarts.nl. 

    Interview met neuroloog en huisarts Bekijk hier het interview met Jorine van Vliet (neuroloog) en Frans Dekker (huisarts) over het gebruik van het hoofdpijndagboek.

  • Hoe wordt de diagnose van MOH gesteld volgens de classificatie van de ICHD-3?

    De diagnose Medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH) wordt gesteld als aan de volgende criteria van de ICHD-3 wordt voldaan:

    Hoofdpijn op ten minste 15 dagen per maand, bij een patiënt met een eerder bestaande vorm van hoofdpijnDe hoofdpijn is ontstaan door: 1) paracetamol of NSAID’s: ≥ 15 dagen per maand gedurende ≥ 3 maanden; 2) triptanen of opioïden: ≥ 10 dagen per maand gedurende ≥ 3 maanden; 3) combinaties van analgetica: ≥ 10 dagen per maand gedurende ≥ 3 maandenDe hoofdpijn kan niet beter verklaard worden door een andere ICHD-3-diagnose

    Het gaat hierbij om het totaal aantal dagen waarop medicatie is gebruikt en niet het totaal aantal doseringen.

  • Komt MOH ook voor bij kinderen?

    MOH komt ook voor bij kinderen. Hoewel het minder vaak wordt gediagnosticeerd dan bij volwassenen, is MOH een erkend probleem in de pediatrische populatie. Kinderen en adolescenten die regelmatig en langdurig hoofdpijnmedicatie gebruiken, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van MOH. Dit geldt met name voor jongeren met chronische hoofdpijnstoornissen zoals migraine of spanningshoofdpijn. Net als bij volwassenen spelen factoren zoals frequent medicijngebruik, stress en andere levensstijlfactoren een rol in het risico op MOH bij kinderen.

    Interview met kinderneuroloog Bekijk hier het interview met Jikke-Mien Niermeijer (kinderneuroloog) over kinderen met hoofdpijn, medicatieovergebruikshoofdpijn & optimaliseren zorg.

    Externe bron

    NHG-standaard Hoofdpijn
  • Wat is de definitie van MOH?

    Medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH) is een hoofdpijn die ontstaat door het frequent langdurig gebruik van acute hoofdpijnmedicatie. De prevalentie van MOH in de algemene bevolking bedraagt ca. 1-2%. Het wordt vaak een "rebound hoofdpijn" genoemd omdat het kan optreden wanneer de werking van de medicatie afneemt.

    De symptomen van MOH kunnen variëren, maar ze omvatten vaak een dagelijkse of bijna dagelijkse hoofdpijn die na verloop van tijd erger wordt. De hoofdpijn kan aanwezig zijn bij het ontwaken en gedurende de dag aanhouden. Bijkomende verschijnselen zijn onder andere vermoeidheid, misselijkheid, snelle irritatie, concentratiestoornissen, rusteloosheid, angst en depressie.

    Benieuwd naar ervaringen met MOH in de praktijk? Bekijk hier het interview met Jorine van Vliet (neuroloog) en Frans Dekker (†, huisarts).

    Wil je je kennis over MOH ophalen? Doe dan onze key-learning Medicatieovergebruik & Medicatieovergebruikshoofdpijn.

    Wil je de patiënt informeren over medicatieovergebruik en medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH)? Maak dan gebruik van de voorlichtingsvideo op Editie Migraine. 

    Externe bronnen:

    The International Classification of Headache Disorders, 3rd editionRichtlijn Hoofdpijn - Medicatieovergebruikshoofdpijn Hoofdpijn | NHG-Richtlijnen
  • Wat staat er in de richtlijnen met betrekking tot de huidige behandeling voor MOH?

    De behandeling van medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH) omvat het acuut stoppen van de overmatig gebruikte pijnmedicatie onder begeleiding van een arts. Hoewel dit in eerste instantie tot een tijdelijke verergering van de hoofdpijn kan leiden, resulteert het vaak uiteindelijk in een afname van de frequentie en intensiteit van de hoofdpijn.

    Bij het stoppen van triptanen is het belangrijk om het abrupt staken minstens 2 maanden vol te houden om terugval te voorkomen. Verbetering wordt doorgaans waargenomen na 7-10 dagen.Voor analgetica en combinaties van acute medicatie moet het abrupt staken minstens 3 maanden worden volgehouden. Verbetering wordt meestal gezien na 2-3 weken.

    Nieuw onderzoek heeft aangetoond dat het toevoegen van botuline toxine geen extra voordeel biedt bij het verminderen van het aantal hoofdpijndagen voor patiënten met medicatieovergebruikshoofdpijn. Voor meer informatie, zie het volledige artikel: Nieuwe inzichten behandeling medicatieovergebruikshoofdpijn

    Daarnaast blijkt uit een ander onderzoek naar de beste behandelstrategie bij medicatieovergebruik dat het aantal hoofdpijndagen significant meer afneemt bij patiënten die direct stoppen met medicatie. Voor meer informatie, zie het volledige artikel Behandelstrategie bij medicatieovergebruik.

  • Wat zijn risicofactoren voor het krijgen van MOH?

    Mensen die lijden aan chronische hoofdpijnstoornissen, zoals migraine of spanningshoofdpijn, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH). Regelmatig en langdurig gebruik van hoofdpijnmedicatie verhoogt deze vatbaarheid verder. Andere risicofactoren voor MOH zijn een lagere socio-economische status, obesitas, roken, stress en een gebrek aan fysieke activiteit.

    Wil je meer informatie over MOH? Bekijk hier de key-learning Medicatieovergebruik & medicatieovergebruikshoofdpijn.

    Externe bron

    NHG-standaard Hoofdpijn 
  • Welke medicijnen veroorzaken MOH? En hebben bepaalde medicijnen meer risico?

    De medicijnen die MOH kunnen veroorzaken zijn alle middelen die gebruikt worden bij een aanval: paracetamol, NSAID's, triptanen, en opioïden.

    Het risico op het ontwikkelen van MOH kan variëren afhankelijk van het type medicatie dat wordt gebruikt. Bijvoorbeeld, bij overmatig gebruik van triptanen kan MOH sneller ontstaan dan bij overmatig gebruik van paracetamol of NSAID's.

    Externe bronnen

    Richtlijn Hoofdpijn van de FMS - Medicatieovergebruikshoofdpijn Farmacotherapeutisch Kompas - Medicatieovergebruikshoofdpijn

Patiëntenvoorlichting

Medicatieovergebruik & medicatieovergebruikshoofdpijn

In deze video leer je o.a. het volgende:
- Wat is medicatieovergebruik?
- Wat is het gevolg van medicatieovergebruik?
- Hoe behandel je medicatieovergebruik?
- Wat is het juiste gebruik van medicijnen?

Key-learning

Medicatieovergebruik & medicatieovergebruikshoofdpijn

In deze key-learning zullen we ingaan op wat MOH is, hoe je het kunt herkennen, hoe je het moet behandelen, hoe je de patiënt kunt motiveren en hoe je na een geslaagde detoxificatie MOH kunt voorkomen.

Artikel

Door
Suzanne Geerts, Janneke Poelen en Mieke Heitkamp
CWZ

Praktisch handvat detoxbehandeling

Op welke manier kun je als zorgverlener een MOH-patiënt tijdens de verschillende detoxfases ondersteunen? En hoe ga je je patiënt hierin begeleiden? En wat verwacht je patiënt hierbij?

Artikel

Door
Suzanne Geerts, Janneke Poelen en Mieke Heitkamp
CWZ

Samen beslissen bij MOH, een voorbeeld gesprek

Het motiveren van een patiënt voor de behandeling van MOH kan een lastig en soms tijdrovend gesprek zijn binnen de muren van de spreekkamer. Dit voorbeeld gesprek kan je mogelijk handvaten geven, hoe het gesprek aan te gaan.

Artikel

Door
P.A.T. Carbaat
neuroloog, n.p.

Nieuwe inzichten behandeling medicatieovergebruikshoofdpijn

Resultaten CHARM-onderzoek.

Artikel

Botuline toxine bij chronische migraine, het standpunt van de NHV

Gemiddeld groepseffect is beperkt, in individuele gevallen enkele spectaculaire verbeteringen.

Praktische handvatten bij dit dossier

Je collega's aan het woord over MO & MOH

Meer over dit onderwerp