Editie Migraine

Auteur

Carin Schröder
Healthcare psychologist

Stappenplan: Hoe bespreek je de psychische impact van migraine?

Geplaatst op 29-07-2025, 09:00

Inleiding

Migraine kan het dagelijks leven flink ontregelen. Veel patiënten worstelen niet alleen met de pijn, maar ook met somberheid, angst of gevoelens van machteloosheid. Toch wordt de psychische impact van migraine weinig besproken in de spreekkamer van de neuroloog. Zonde, want juist jij kan een belangrijke eerste rol spelen. Zonder dat het je veel tijd hoeft te kosten.

Psycholoog Carin Schröder is gespecialiseerd in de begeleiding van mensen met mentale problemen die het gevolg zijn van lichamelijke aandoeningen. Samen met haar stelden we een praktisch stappenplan op dat je helpt om de psychische impact van migraine op een laagdrempelige manier te bespreken.

Waarom is het aankaarten van de psychische impact zo belangrijk?

Maar liefst 1 op de 6 mensen met een chronische aandoening ontwikkelt psychosociale klachten.1 Door dat vanuit je rol als expert openlijk te bespreken met je patiënt, normaliseer je gevoelens van somberheid of angst. Je laat zien dat het erbij hoort, dat het niet vreemd is. Zo voelt je patiënt zich erkend en minder alleen in zijn ervaring. Daarnaast kan tijdige signalering van mentale klachten voorkomen dat ze verergeren of overgaan in een depressie.

Als je de psychische impact van migraine consequent bespreekt in je consulten, maak je het onderdeel van je zorg. Dat betekent niet dat je de klachten moet oplossen. Je plant alleen een zaadje: je maakt het voor je patiënt toegankelijker om ermee aan de slag te gaan. En dat kan een wereld van verschil maken.


Zó geef je psychosociale klachten ruimte in de spreekkamer


Stap 1. Begin elk consult met een korte uitleg

Begin elk consult met een vast verhaal waarin je benoemt dat migraine bij veel mensen impact heeft op het dagelijks leven en hun welbevinden. Je kunt je verhaal onderbouwen met de cijfers: 1 op de 6 mensen met een chronische aandoening ontwikkelt psychosociale klachten.

Quote

Door als expert aan te geven dat psychische klachten erbij horen, normaliseer je het en geef je je patiënt erkenning. Zo creëer je een veilige omgeving voor een open gesprek.


Stap 2. Vraag naar de persoonlijke situatie

Vervolgens kun je je patiënt vragen hoe hij of zij de impact van migraine ervaart. Een paar voorbeeldvragen:

  • Wat betekent de migraine voor je dagelijkse leven? Voor je werk of je gezin?
  • Hoe is het voor je om steeds tijd kwijt te zijn aan je migraineaanvallen? Hoe ga je daarmee om?
  • Doe je vooral dingen die moeten of neem je ook tijd voor dingen waar je blij of ontspannen van wordt?

Zorg ervoor dat je met je vraagstelling niet al zelf dingen invult en ga een rijtje symptomen af. Stel open vragen. Rechtstreekse vragen als ‘bent u depressief?’ leveren vaak een ontkennend antwoord op in plaats van een open gesprek over de emotionele gevolgen van migraine. Toon oprechte interesse en haak in op wat je hoort om het gesprek op gang te brengen: ‘Je vertelt dat het nu goed met je gaat. Hoe is dat op moeilijke dagen?’

Quote

Open vragen maken het makkelijker voor je patiënt om ervaringen te delen, zonder zich beoordeeld te voelen. En het helpt mensen om vanuit een breder perspectief naar hun migraine te kijken.


Stap 3. Vraag naar de behoefte aan informatie en steun

Ondervindt je patiënt in meer of mindere mate impact van de migraine? Vraag dan door naar zijn of haar behoefte en draag suggesties aan. Mensen weten vaak niet wat er allemaal voor handen is. Bijvoorbeeld:

  • Zou je meer willen lezen over de invloed van leefstijl op je mentale belastbaarheid?
  • Wil je meer leven over de ervaringen van andere mensen met migraine?
  • Wil je in contact komen met andere ervaringsdeskundigen om van gedachten te wisselen over hoe zij omgaan met migraine?

Quote

Uit onderzoek blijkt dat er veel behoefte is bij patiënten, maar dat zij daar weinig uiting aan geven bij de dokter. Door ernaar te vragen maak je het bespreekbaar en kun je aansluiten op het psychologische proces van je patiënt.


Stap 4. Deel flyers uit en verwijs naar informatieve websites

Ook als je patiënt aangeeft geen psychische impact te ervaren, kun je wel informatie meegeven. Bijvoorbeeld in de vorm van een brochure. Of je kunt verwijzen naar websites als Hoofdpijnnet, Mijnleventweepuntnul.nl en Care4migraine.nl. Als je daar een gewoonte van maakt, draag je ook bij aan het normaliseren van de psychosociale gevolgen van migraine, zowel voor je patiënt als voor jezelf. En het draagt bij aan de preventie van psychosociale gevolgen omdat je patiënt al geïnformeerd is.

Quote

Je maakt het je patiënt zo makkelijk mogelijk om meer te weten te komen over zijn aandoening. Bovendien kan hij zo zelf bepalen wanneer hij het wil bekijken.


Stap 5. Verwijs gericht als het nodig is

Als je patiënt worstelt met psychosociale gevolgen van migraine, dan kan een gesprek met de hoofdpijnverpleegkundige of verpleegkundig specialist nuttig zijn. De verpleegkundige kan verder uitvragen hoe het met iemand gaat en ondersteuning bieden in het leven met migraine.

Vermoed je dat er sprake is van een depressie of dat iemand vastloopt in psychische klachten? Verwijs dan zelf naar psychische hulp of doe dat via de huisarts. Een vermoeden van een psychische diagnose is voldoende om te kunnen verwijzen.

Quote

Het is belangrijk dat ernstige psychische klachten behandeld worden. Ook omdat psychische klachten een grote rol kunnen spelen in de chronificatie van migraine.


Stap 6. Herhaal, herhaal, herhaal

Maak het bespreken van de psychische klachten van migraine een terugkerend onderdeel van je consulten. En geef je patiënt de ruimte om terug te komen op eerdere gesprekken of informatie.

Quote

Patiënten verwerken de informatie die ze krijgen niet altijd direct goed. Herhaling is nodig om de bewustwording te vergroten en het helpt je patiënt om eerder te herkennen en erkennen dat hij ondersteuning nodig heeft.


'Ik heb hier geen tijd voor tijdens mijn consulten'

Het hoeft ook niet veel tijd te kosten. Een kort standaardverhaal helpt al enorm. Het gaat puur om het aankaarten dat migraine impact heeft op je dagelijkse functioneren en dat je patiënt een verhoogd risico heeft op psychische klachten. Al vrij snel kun je verwijzen naar een flyer, informatieve websites of, indien gewenst, naar de huisarts.


'Het voelt zo ongemakkelijk'

Vragen naar het emotionele welbevinden van je patiënt kan ongemakkelijk voelen. En misschien lijkt het alsof het niet bij je domein hoort. Maar bedenk dat psychische klachten van invloed kunnen zijn op de chronificatie van de migraine. Jouw rol is om bewustwording te creëren; je hoeft het niet te behandelen, maar wel te signaleren en te verwijzen. Als je een concreet verhaal hebt en standaard iets meegeeft, wordt het vanzelf routine en minder ongemakkelijk.


Informatieve websites om naar te verwijzen

Care4migraine

Hoofdpijnnet

  • Algemeen: www.hoofdpijnnet.nl
  • Leven met hoofdpijn: hoofdpijnnet.nl/gezondleven
  • Adviespunt leefstijl: hoofdpijnnet.nl/adviespunt-leefstijl-leven-met-hoofdpijn

Mijn Leven 2.0


Over de auteur

Carin Schröder is GZ-psycholoog en een van de oprichters van Mijn Leven 2.0. Deze stichting biedt inspiratie en steun voor prettig leven voor mensen met een ziekte of lichamelijke beperking. Ze bieden inspiratie via de website en organiseren online ontmoetingen en inspiratiesessies.


Bron

  1. https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/kwaliteitsstandaard_psychosociale_zorg_bij_somatische_aandoeningen/startpagina_-_psychosociale_zorg_bij_somatische_aandoeningen.html