Editie Migraine

Oebo Brouwer is hoogleraar kinderneurologie aan de faculteit Medische Wetenschappen van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Eén van zijn aandachtsgebieden is hoofdpijn bij kinderen.

Oebo Brouwer legt onder andere uit waar zijn aandacht voor hoofdpijn door is ontstaan en dat kinderen met hoofdpijn echt iets anders is dan een volwassene met hoofdpijn. Migraine bij kinderen, waarvan de prevalentie vaak te laag wordt ingeschat, manifesteert zich op een andere manier dan bij een volwassene waardoor het een ingewikkeld probleem is. Hij licht toe wat de impact van hoofdpijn kan zijn op het leven van een kind en de ouders, geeft tips over de anamnese en geeft voorbeelden van factoren die meegenomen moeten worden in de afweging wat de oorzaak zou kunnen zijn. Ook wordt stil gestaan bij de levensstijladviezen, de medicamenteuze behandeling en het zorgpad.

De aandacht voor hoofdpijn is bij Oebo Brouwer ontstaan tijdens zijn werk in Leiden. Verder zijn er parallelen tussen migraine en eplilepsie, zijn andere aandachtsgebied.

Hoofdpijn bij kinderen is iets totaal anders dan hoofdpijn bij volwassenen. Naast het feit dat hoofdpijn zich anders manifesteert ligt er een grote uitdaging om zowel het kind als de ouders te betrekken bij de anamnese en inzicht te krijgen in de factoren die een mogelijke rol spelen.

Migraine uit zich bij kinderen anders, bovendien kunnen er meerdere soorten hoofdpijn tegelijkertijd bestaan en heeft het een grote sociale impact. Het is voor de neuroloog een uitdaging om tijdens de anamnese niet alleen van de ouders maar ook van het kind zelf duidelijkheid te krijgen hoe het precies zit. Daarnaast is het van belang ongerustheid bij zowel het kind als de ouders weg te nemen door ze er van te overtuigen dat het migraine is.

Als de kliniek past bij migraine dan is beeldvorming meestal niet nodig.

De prevalentie van migraine bij kinderen (rond de 10%) wordt vaak te laag ingeschat.

Het antwoord is 'nee'. Behandeling van migraine en spanningshoofdpijn is duidelijk verschillend.

Vóór de afweging met welk medicament het kind zou kunnen worden behandeld is het van belang na te denken over de factoren die migraineaanvallen kunnen uitlokken. Oebo Brouwer heeft de indruk dat kinderen met migraine een hoger streefniveau hebben dan andere kinderen en dat daardoor bijvoorbeeld absentie van school door een migraineaanval tot stress zou kunnen leiden. Ook het slaappatroon van het kind moet nauwkeurig worden bekeken.

Oebo Brouwer benadrukt dat vóór een behandeling met aanvalsmedicatie de focus moet liggen op het stellen van de diagnose en het bespreken van de levensstijl en de uitlokkende factoren. Daarnaast moet er in de anamnese worden stil gestaan bij welke medicatie er is geprobeerd en hoe het kind daarop heeft gereageerd.

Triptanen, in de vorm van een neusspray of een smeltablet, zijn een mogelijk volgende stap wanneer een behandeling met NSAID onvoldoende effect heeft.

Wanneer aanvalsmedicatie niet het gewenste resultaat geeft, de aanvalsfrequentie is nog steeds hoog en de aanvallen sterk invaliderend zijn, is Oebo Brouwer niet terughoudend om met profylactica te starten. Meestal begint hij met een bèta-blokker.

Naar de toepassing van dit soort nieuwe middelen bij kinderen moet kritisch worden gekeken. Er worden studies in gang gezet. Pas wanneer de effectiviteit en veiligheid is aangetoond kan een specifieke groep voor deze middelen in aanmerking komen.

Een redelijk deel zou door de huisarts voldoende opgepakt kunnen worden. Vooral bij jongere kinderen zal er een verwijzing plaatst vinden, in de meeste gevallen is dat naar een kinderarts. Zij kunnen een 'eenvoudige' behandeling met aanvalsmedicatie geven, bij de stap naar triptanen of profylactische behandeling wordt meestal overlegd met een neuroloog uit het ziekenhuis of een kinderneuroloog uit de regio.

Hoofdpijn wordt niet gezien als complexe zorg, het valt onder de basiszorg. Maar wie pakt het dan op? Expertise opbouwen binnen de ziekenhuizen en met name bij kinderartsen is belangrijk.

Nadat een huisarts samen met de ouders heeft geconstateerd dat er een probleem is, zou het goed zijn als er wordt gezocht naar een kinderarts in de regio die aandacht heeft voor hoofdpijn. Steeds meer kinderartsen organiseren speciale poli's waar ook overleg plaats vindt met de neuroloog.

Neem het probleem serieus, ook al levert het fysieke onderzoek niets op.