Editie Migraine

“Hoe blijf of ga ik ondanks mijn hoofdpijn gezond aan het werk?”, “Mijn hoofdpijn is zo grillig. Hoe ga ik hier op het werk mee om?”, “Om het werk vol te houden slik ik te veel medicatie. Wat nu?”, “Hoe vertel ik mijn collega’s en leidinggevende over mijn aandoening?” Dit is slechts een greep uit de vragen waar mensen met migraine mee worstelen en die gesteld zijn aan de patiëntenvereniging Hoofdpijnnet. Ze laten zien hoezeer migraine een belemmering kan vormen voor deelname aan het arbeidsproces.

Die belemmering blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek. In verschillende landen hebben onderzoekers laten zien dat migraine leidt tot meer ziekteverzuim en een lagere productiviteit als mensen wel naar het werk komen. Voor ziekteverzuim lopen schattingen uiteen van drie tot zes dagen per jaar en voor productiviteit van vier tot tien. Ze zijn doorgaans gebaseerd op vragenlijsten waarin patiënten aangeven hoe lang ze verzuimd hebben als gevolg van de migraine en hoeveel minder productief ze waren op de dagen dat werkten met migraine.

De economische consequenties zijn aanzienlijk. Op verzoek van de patiëntenvereniging Hoofdpijnnet heeft SEO Economisch Onderzoek in 2021 een inschatting gemaakt van de economische kosten van migraine (Lucy Kok, Carl Koopmans, SEO rapportnummer 2021-42; klik hier om het rapport te bekijken). De studie kijkt daarbij naar kosten door ziekteverzuim en productiviteitsverlies. Met een bandbreedte van negen tot zestien dagen aan productiviteitsverlies voor deze twee kostenposten bij elkaar gaat het om 2,3 tot 4,2 miljard euro per jaar. Dit is 0,3 tot 0,5 procent van het BBP. Dat deze cijfers zo hoog zijn komt ook doordat migraine zoveel voorkomt. Er is gerekend met een prevalentie van vijftien procent.

Deze economische kosten vormen slechts een onderdeel van de totale maatschappelijke kosten van migraine, omdat er bij deze cijfers nog geen rekening is gehouden met zorgkosten en met de aanzienlijke ziektelast die mensen met migraine ervaren. Op een schaal van 0 tot 10 geeft een gemiddeld persoon zonder migraine een 8,1 voor hun kwaliteit van leven en bij mensen met migraine is dat gemiddeld een 6,8. Daarbij gaat het zuiver om het verlies van aan gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven.

Het onderzoek van SEO laat zien hoeveel er bij te winnen is om migrainepatiënten die willen werken hierin zo goed mogelijk te ondersteunen. De patiëntenvereniging Hoofdpijnnet en de Hoofdpijn Alliantie hebben hiervoor dan ook steeds meer aandacht. Een voorbeeld hiervan is het project 'Werk in de spreekkamer', waarin een methodiek is ontwikkeld voor de behandelaars op basis van gesprekskaarten. De Hoofdpijn Alliantie onderzoekt hoe ze bedrijfsartsen kunnen helpen om het onderwerp migraine beter op te pakken en af te stemmen met de behandelend arts. Er wordt daarnaast gewerkt aan een richtlijn over hoofdpijn en werk.

Het lijkt mij belangrijk om deze nieuwe initiatieven op hun werkzaamheid te toetsen. Neemt de productiviteit van deelnemers hierdoor aantoonbaar toe en neemt hun verzuim af? Hiervoor is het nodig om productiviteit en verzuim zowel van tevoren als na de interventie te meten en een vergelijking te maken met een controlegroep van patiënten voor wie nog geen gebruik is gemaakt van de nieuwe methode. De effecten van een nieuwe aanpak kunnen ook in geld worden uitgedrukt, op dezelfde manier als in het SEO-onderzoek. Dit maakt het belang voor betrokken partijen zoals werkgevers inzichtelijk en kan helpen om ze mee te krijgen bij een bredere uitrol van de initiatieven, zodat mensen met migraine in de toekomst beter op hun werk kunnen functioneren.

Deze column is niet door Editie Migraine opgesteld. Het is mogelijk dat de inhoud afwijkt van geldende richtlijnen. Editie Migraine is hier niet verantwoordelijk voor, evenals voor meningen van de auteur(s).