Editie Migraine

In de goeie ouwe tijd had de anticonceptie pil met combinatie van oestrogeen en progesteron nog een uitstekende reputatie. Oorspronkelijk ontwikkeld als anticonceptie zette de pil de seksuele revolutie in gang. Maar de pil had veel meer toepassingen dan betrouwbare geboortebeperking. Door de pil te slikken wordt de menstruatie over het algemeen minder zwaar en in de loop der jaren heb ik heel wat tienermeisjes gehad op mijn spreekuur, samen met hun moeder. Want ze hadden toch wel veel last van hun ongesteldheid….maar de moeder was altijd zeer opgelucht als ik als huisarts ook maar even de werking als anticonceptie uitlegde; twee vliegen in een klap. Zo ben ik zelf ook met de pil begonnen. Bovendien had de pil nog meer voordelen: je kan er goed de menstruatie mee uitstellen of overslaan, handig bij vakantie. Tegen acne werkt het ook al, de pil was kortom een zegen voor jonge meiden die rond fluisterden dat je van Marvelon grotere borsten kreeg en van Diane minder puistjes. Over bijwerkingen hoorde je niemand vroeger, tromboserisico was ook nog niet zo bekend. En de pil doorslikken werkte ook tegen PMS en migraine, dus waarom zou je zo’n fijn middel niet voorschrijven als huisarts? Liever de pil om migraine te voorkomen dan een bètablokker vonden ook veel patiënten, de pil werd om de een of andere reden niet gezien als écht medicijn. Ook de apotheek ziet het zo, haalt een vrouw een keer de pil kan ze deze tot in de lengte der dagen herhalen. En de pil staat lang niet altijd in het actuele medicatie overzicht bij verwijzingen.

Toch begon dat beeld om een gegeven moment te kantelen, er werden derde generatie pillen ontwikkeld met hippe name als Yasmin, Yaz en Qlaira. Deze zouden beter zijn dan de allang bestaande Microgynon 30 (tweede generatie) wat tot op de dag vandaag de eerste keus is, ook volgens onze NHG-richtlijn. De marketing sloeg aan en het gebruik van derde generatiepillen nam toe. Het aantal diep veneuze trombose en beroertes echter ook. Zo veilig bleek de pil niet te zijn, met name de derde generatie. Rokende vrouwen boven de 35 lopen zoveel risico dat je ze de pil niet eens meer mag voorschrijven.

Volgens de nieuwe NHG-richtlijn wordt de pil afgeraden bij vrouwen met migraine met aura vanwege de verhoogde kans op een stroke. Maar het is ook bekend dat er vaak een hormonale component meespeelt bij migraine en dat vrouwen veel baat bij een stabiele hormoonspiegel kunnen hebben. Alternatief zou behandeling met alleen een progesteronpreparaat kunnen zijn zoals de prikpil, het hormoonhoudend spiraaltje (Mirena) of implantatiestaafje (Implanon). De keus is in elk geval niet makkelijker geworden, want steeds meer vrouwen melden ook bijwerkingen van de pil, zoals depressie en libidoverlies. Ook door de social media worden de voor- en nadelen van anticonceptie met hormonen steeds meer gedeeld, dus je komt er als huisarts niet meer mee weg om simpelweg de pil voor te schrijven. Anticonceptie met hormonen is veel meer maatwerk geworden en moet individueel afgestemd worden, zeker voor patiëntes met migraine. De pil wordt nu veel minder voorgeschreven dan vroeger maar hoeft nog niet helemaal van het toneel te verdwijnen.

Deze column is niet door Editie Migraine opgesteld. Het is mogelijk dat de inhoud afwijkt van geldende richtlijnen. Editie Migraine is hier niet verantwoordelijk voor, evenals voor meningen van de auteur(s).